Η λέξη της ημέρας

Προσήλωση

Προσήλωση είναι η συγκέντρωση του βλέμματος ή της προσοχής σε κάτι, η εστίαση της σκέψης.
Η λέξη (από το ρήμα προσηλώνω) είναι σύνθετη από την πρόθεση προς και το ουσιαστικό ήλος, που σημαίνει καρφί στα αρχαία ελληνικά, όπως για παράδειγμα στη φράση του ευαγγελίου "επί τον τύπον των ήλων"(στο αποτύπωμα των καρφιών).
Η έννοια της λέξης επικράτησε με τη μεταφορική της σημασία δηλώνοντας το "κάρφωμα", την προσοχή, την αφοσίωση. Ανάλογη σημασιολογγική εξέλιξη είχαν και οι λέξεις καθηλώνω, αλλά και ξηλώνω(με την αρχική έννοια: ξεκαρφώνω), η οποία δε σχετίζεται ετυμολογικά με το αρχαίο ουσιαστικό ξύλον (Γ. Μπαμπινιώτης)

Αυτό το ξέρατε;

Άσυλο

Η λέξη άσυλο προέρχεται από το τήμα συλάω-ώ της αρχαίας ελληνικής που σημαίνει: απογυμνώνω, λεηλατώ, ληστεύω. Η λέξη άσυλο είναι σύνθετη με α΄ συνθετικό το στερητικό α- για να δηλώσει το ιερό και απαραβίαστο ενός χώρου.
Άλλο παράγωγο ουσιαστικό του ίδιου ρήματος, που χρησιμοποιήθηκε και ακούστηκε αρκετά τελευταία, είναι η λέξη σύληση: λεηλασία, αρπαγή, ιεροσυλία και η αντίστοιχη μετοχή: συλημένος (π.χ τάφος)
Ένα ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με το πνευματικό άσυλο μπορείται να διαβάσετε εδώ, από τον Κ. Γεωργουσόπουλο.