Η λέξη της ημέρας

διαρρέω

Το ρήμα διαρρέω (σύνθετο του ρήματος ρέω) σημαίνει "διασχίζω μια έκταση, περνώ δια μέσου". Έχει επίσης την έννοια του "διαδίδομαι" όταν πρόκειται για κάποια φήμη ή είδηση.
Είναι επομένως ρήμα αμετάβατο, δεν παίρνει δηλαδή αντικείμενο. Έτσι δεν είναι σωστή η χρήση του στη φράση π.χ. το υπουργείο διέρρευσε την είδηση... ή  οι ειδικοί διαρρέουν ότι...
αλλά: η είδηση διέρρευσε από το υπουργείο, άφησαν να διαρρεύσει ότι...  κτλ.
Η παρανόηση και η εσφαλμένη χρήση του οφείλεται στην κατάληξη -ω που είναι η κατάληξη ενεργητικών και ματαβατικών ρημάτων κυρίως.

Η λέξη της ημέρας

Βάρβαρος

Η λέξη βάρβαρος είναι ηχομιμητική. Την χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να προσδιορίσουν κάποιον αλλόγλωσσο, κάποιον, του οποίου τη γλώσσα δεν κατανοούσαν και τους φαινόταν παράξενη και χωρίς νόημα.
Σταδιακά, ο όρος επεκτάθηκε, καθώς οι Έλληνες ήρθαν σε επαφή, κυρίως, με τους ανατολικούς λαούς και θεωρούσαν τους βαρβάρους (τους αλλόγλωσους) κατώτερους, αφού ζούσαν σε καθεστώτα ανελεύθερα και οπισθοδρομικά, σε σχέση με τις δημοκρατικές ελληνικές πόλεις. Η λέξη απέκτησε κακόσημο περιεχόμενο μετά τους περσικούς πολέμους δηλώνοντας ανθρώπους απολίτιστους και άγριους.
Κατά συνέπεια η φράση " πας μη Έλλην βάρβαρος" δεν είναι υπεροπτική ή ρατσιστική. Αναφερόταν είτε σε αυτόν που δε μιλούσε ελληνικά είτε στην υπεροχή των ελεύθερων ελλήνων πολιτών σε σχέση με τους ανθρώπους που δε γνώρισαν πολιτική ελευθερία.
(βλ. και το "ετυμολογικό λεξικο" Μπαμπινιώτη)

Η λέξη της ημέρας

Μελαγχολία

Η λέξη μελαγχολία είναι σύνθετη. Προέρχεται από το επίθετο μέλας (μέλας,μέλαινα,μέλαν στα τρία γένη) και τη λέξη χολή.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως στον οργανισμό ρέουν σωματικοί χυμοί,από την ισορροπία των οποίων εξαρτάται και η διάθεση του ανθρώπου.Ο Ιπποκράτης αναφέρει το αίμα, τη χολή, τη μέλαινα χολή και το φλέγμα. Κατά συνέπεια, η μελαγχολία είναι το απότέλεσμα της επικράτησης της μελαίνης χολής, που οδηγεί στην αθυμία και στη λύπη.
Σύμφωνα με το λέξικό του Γ.Μπαμπινώτη, ετυμολογική συγγένεια με το επίθετο μέλας έχουν και οι λέξεις: μελανός, μελάνι, μολύνω, μώλωπας, μελανίνη, μελάνωμα.